- Tehnika i motori
- Parent Category: AMS
- Objava
Šta je AdBlue tekućina i čemu služi?
AdBlue, šta je to što se sipa pored otvora za rezervoar kod dizelom pokretanih automobila današnjice?
Adblue je tekućina koja se mora dosipati u automobile opremljene sa katalitičkim konvertorom Selektivnim katalitičke redukcije (SCR - Selective Catalytic Reduction), a koji služi kao katalizator hemijske reakcija koja ima za cilj smanjenje azotnih oksida na ispuhu motora. Kod dizelom pokretanih motora nije ugljen-dioksid ono što je problematično na ispuhu, kao kod benzinaca (Co2 je staklenički plin i glavni uzročnik povećanja prosječne temperature na našoj planeti), nego je to ono što se označava sa NOx, gdje je x broj koji se mijenja, N oznaka za Azot (Nitrogen, dušik), a O oznaka za kisik (oxigen). Adblue se ubrizgava prije SCR-a u ispušnom sistemu i smanjuje sadržaj azotnih oksida i do 90 posto u odnosu na situaciju koja bi bila bez AdBlue aditiva.
AdBlue je otopina čiste sintetičke uree (32,5 posto) u dejoniziranoj vodi (67,5 posto), što propisuje standard ISO 22241. Ubrizgavanjem u ispušni sistem, u kojem su velike temeprature oslobađa se amonijak koji je u stvari to što predstavlja katalizator (katalizatori su elementi koji ubrzavaju i podstiču hemijske reakcije elemenata) elmininaciji azotnih oksida ili nitrooksida, kako hoćete. Šta se dešava sa nitrooksidima? Dolazi do hemijske rakcije gdje amonijak i nitrooksidi daju kao rezultat vodenu paru i nitrogen (koji je praktično ono što udišemo, ali nam ne treba. Zrak se sastoji od 20,95 posto kisika, 78,09 posto nitrogen, a sve ostalo su drugi elementi, kao argon (0,93 posto), ugljen-dioksid (0,04 posto), itd.
Mi dakle udišemo više od tri puta nitrogena nego kisika svakimnašim udisajem. Od, zaokružit ću, 21 posto udahnutog kisika, svakim izdisajem vratimo njega 16 posto (otuda ima efekat vještačko disanje, jer vratimo 75 posto udahnutog kisika nazad). Nitrogen je bezopasan, a vodena para jednako bezopasna. Ureea nije uzeta iz prirode, nzbog toga ne bih ni prevodio ovaj naziv, i potpuno je vještački proizvedena (u vrućoj atmosferi spajanjem ugljen dioksida i amonijaka).
Iako sada imamo rezervoare u koje vlasnici automobila mogu dosipati AdBlue, on je postojao i prije (od Euro4 motora čini mi se), a radilo se o rezervoaru koji se dopunjavao na redovnim servisima motora, dakle servisi su imali pristup rezervoaru. To je bilo zato jer je tu bilod ovoljno AdBlue aditiva da pokrije servisni interval koji se kretao oko 15.000-ak pređenih kilometara. Kako se interval povećava, javila se potreba da vlasnici automobila mogu sami dosudi aditiv u rezervoar. Čep od rezervoara za AdBlue aditiv je pored čepa od goriva, manji je i plave je boje, a ako ga nema tu (relativno stariji automobili, od 2004.), pogledajte u upustvo za automobil gdje da ga nađete (ispod haube negdje). Zapremina varira, od pet do 20 litara, a potrošnja je otprilike jedan litar na oko 1.000 kilometara (prosječan osrednji porodični automobil).
Kako bi se spriječilo da se automobili voze bez ovoga, noviji motori se neće moći startovati ako je aditiv potrošen, i tako se vlasnici prisiljavaju da vode računa o čistoći ispuha.
AdBlue je praktično bezopasan za ljude, ali može korozivno djelovati na lak i farbu na automobilu, pa treba biti oprezan kod dosipanja.
A Euro 6 propisi o čistoći ispuha su strogi, pa evo primjer za nitrogenokside, u odnosu na Euro 5, Euro 6 traži da se njihovo učešće u ispuhu smanji za čak 67 posto. AdBlue je praktično jedini način koji to omogućuje. Uz korištenje EGR ventila, što povećava sadržaj krutih čestica, pa se javlja potreba za filterom krutih čestica, ali to je već tema za neki drugačiji naslov od ovoga.
Evo kako su se mijenjali propisi o čistoći za dizel motore (grama po kilometru):
| Euro standard | na snazi od | CO | NOx | PM |
| Euro 1 | juli 1992. | 2.72 | – | 0.14 |
| Euro 2 | januar 1996. | 1.0 | – | 0.08 |
| Euro 3 | januar 2000. | 0.64 | 0.50 | 0.05 |
| Euro 4 | januar 2005. | 0.50 | 0.25 | 0.025 |
| Euro 5a | septembar 2009. | 0.50 | 0.180 | 0.005 |
| Euro 6 | septembar 2014. | 0.50 | 0.080 | 0.005 |
Nedžad Grebović, dipl.ing.
urea (novolat. < grč. oὖρον: mokraća) (karbamid, mokraćevina), diamid ugljične kiseline, H2N–CO–NH2, bezbojni kristali, tale se pri 132,7 °C, lako se otapaju u vodi i alkoholu. Urea je konačni dušični proizvod metabolizma bjelančevina u čovjeka i mnogih životinja, a nađena je i u nekim biljkama. Sintetizira se zagrijavanjem smjese amonijaka i ugljikova dioksida pod tlakom. Industrijski se proizvodi u velikim količinama, a rabi se ponajprije kao koncentrirano dušično gnojivo, koje biljke lako asimiliraju. Osim toga, služi za proizvodnju melamina, umjetnih smola (ureaformaldehidne smole), polimernih materijala (→ aminoplasti), ljepila, u manjoj mjeri lijekova i eksploziva te u kozmetici. – Urea je prva organska tvar dobivena sintezom od anorganskih tvari (amonijeva cijanata); tom je sintezom → F. Wöhler 1828. pobio dotadašnje mišljenje da organski spojevi mogu nastati samo od organizama djelovanjem »životne sile« i time utro put razvoju organske kemije. (Izvor)
